Theo các nghiên cứu khoa học, trẻ từ 5 tuổi hoặc khi bắt đầu bước vào độ tuổi đi học thường gặp khó khăn trong việc duy trì sự tập trung khi ngồi học. Mặc dù bộ não của mỗi đứa trẻ đều có một trung khu điều khiển khả năng tập trung và sự chăm chỉ, nhưng hầu hết các bé lại có thói quen dễ xao nhãng khi thực hiện một công việc đòi hỏi sự chú ý. Chính vì vậy, cách hướng dẫn và dạy dỗ của cha mẹ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành những thói quen tốt cho trẻ. Dưới đây là những phương pháp đã được kiểm chứng mà cha mẹ có thể áp dụng để giúp con phát triển khả năng tập trung khi học bài.
Các Phương Pháp Dạy Con Tập Trung Học Bài Hiệu Quả
1. Đồng hành cùng con trong buổi học
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, trẻ nhỏ sẽ tập trung chơi đồ chơi lâu hơn nếu có cha hoặc mẹ ngồi chơi cùng. Sự hiện diện của cha mẹ mang lại cảm giác an lòng, thoải mái và dễ chịu, giúp bé tập trung tốt hơn. Tương tự, trong giai đoạn đầu hình thành thói quen tập trung học bài, cha mẹ nên ngồi cạnh con. Điều này không chỉ giúp trẻ cảm thấy yên tâm mà còn hỗ trợ con giải quyết những khó khăn gặp phải trong bài học, từ đó duy trì sự tập trung hiệu quả.
2. Giảm thiểu các yếu tố gây xao nhãng
Âm thanh từ nhạc hoặc tivi là một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ kém tập trung. Khi đến giờ con ngồi vào bàn học hoặc làm bất kỳ công việc nào cần sự chú ý, hãy đảm bảo rằng nhạc và tivi đã được tắt hoàn toàn. Việc loại bỏ những yếu tố gây nhiễu này sẽ tạo điều kiện tốt nhất để trẻ có thể tập trung hoàn toàn vào nhiệm vụ của mình.
3. Tạo dựng góc học tập yên tĩnh và gọn gàng
Một không gian học tập ồn ào hoặc bừa bộn sẽ làm giảm khả năng tập trung của trẻ. Hãy đảm bảo góc học tập của con luôn yên tĩnh và được sắp xếp gọn gàng. Sách vở cần được xếp ngăn nắp, bút viết đặt vào hộp, và dọn dẹp tất cả sách báo cũ không liên quan. Một môi trường học tập ngăn nắp sẽ giúp tâm trí trẻ bớt xao nhãng và dễ dàng tập trung hơn.
4. Thiết lập mục tiêu học tập cụ thể, vừa sức
Cha mẹ nên đặt ra những mục tiêu học tập vừa phải và rõ ràng cho con. Ví dụ: “Con phải tập trung làm bài tập về nhà trong vòng 5 phút tối nay.” Điều quan trọng là thiết lập khoảng thời gian phù hợp với khả năng của từng bé. Tuyệt đối không nên nổi giận khi trẻ không đạt được mục tiêu, vì cơn giận của bạn có thể khiến trẻ thất vọng về bản thân và dần đánh mất lòng tự trọng.
5. Tăng dần thời gian tập trung cho trẻ
Khi trẻ đã đạt được sự tập trung trong khoảng thời gian mục tiêu đã đề ra, cha mẹ hãy dần dần kéo dài thêm 30 giây vào buổi học tiếp theo. Hãy giải thích cho trẻ hiểu bạn đang làm gì và mục tiêu mới mà con cần thực hiện. Việc tăng thời gian một cách từ tốn và có thông báo rõ ràng sẽ giúp trẻ thích nghi và cải thiện khả năng tập trung một cách bền vững.
6. Kết hợp thời gian học và chơi hợp lý
Hãy để trẻ tự lựa chọn thời điểm chơi – trước, sau hay xen kẽ giữa giờ học. Thời gian chơi là lúc trẻ được thư giãn, giải tỏa căng thẳng, và sau đó có thể tập trung tốt hơn vào việc học. Cho bé chơi một khoảng thời gian thích hợp rồi nhẹ nhàng nhắc nhở con quay trở lại bàn học để hoàn thành bài tập.
7. Quan sát và tìm hiểu động lực của trẻ
Đôi khi, trẻ có thể tập trung học lâu hơn thời gian bạn quy định. Trong trường hợp này, hãy tìm hiểu động lực nào đã giúp bé duy trì sự tập trung lâu như vậy. Có thể bé rất thích làm bài tập đó, yêu thích góc học tập hiện tại, hoặc có một nguyên nhân đặc biệt nào khác. Việc thấu hiểu động lực sẽ giúp cha mẹ phát huy tối đa khả năng tập trung tự nhiên của con.
8. Khuyến khích trẻ tự chủ trong học tập
Có sự khác biệt rõ ràng giữa việc giúp đỡ và việc trao trách nhiệm. Nếu bạn luôn xem việc học của con là trách nhiệm của mình, trẻ sẽ dễ dàng phụ thuộc vào bạn. Thay vào đó, hãy khuyến khích trẻ tự chủ động thực hiện các công việc của mình và thực hành kỹ năng tập trung khi học. Điều này giúp hình thành tính tự lập và trách nhiệm ở trẻ.
9. Cảm thông với những khó khăn của trẻ
Việc dạy trẻ kém tập trung thường đòi hỏi sự kiên nhẫn lớn từ cha mẹ, nhưng đừng vội mắng mỏ con. Cha mẹ có thể nhận thấy trẻ khó chịu và bực mình khi phải ngồi yên một chỗ, nhưng thực chất, chúng cũng rất mong muốn được tập trung học như anh chị của mình. Sự cảm thông sẽ giúp trẻ cảm thấy được thấu hiểu và hợp tác hơn.
10. Thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm
Hãy thường xuyên liên lạc và nói chuyện với giáo viên chủ nhiệm của con để tìm hiểu xem trẻ có tập trung khi học trong lớp không. Chia sẻ kinh nghiệm của bạn với giáo viên và cùng nhau tìm ra những biện pháp tốt nhất để giúp trẻ tập trung tốt và học tập hiệu quả hơn ở cả trường và nhà.
Việc rèn luyện tính tập trung cho trẻ trong thời đại ngày nay là một thách thức lớn, bởi trẻ rất dễ bị phân tâm bởi các tác động từ môi trường bên ngoài. Tuy nhiên, chỉ cần cha mẹ kiên nhẫn áp dụng các phương pháp trên trong giai đoạn đầu, trẻ sẽ hình thành được thói quen tốt này và giữ nó trong suốt cuộc đời.
