Tính toán nhanh, đặc biệt là khả năng tính nhẩm, là một trong những kỹ năng nền tảng cần được rèn luyện cho trẻ từ sớm để giúp con học tốt môn Toán. Kỹ năng này không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng cộng trừ nhanh nhạy trong đầu mà còn kích thích tư duy logic, giải quyết các bài toán nhanh chóng và góp phần phát triển trí thông minh toàn diện. Bài viết này sẽ tổng hợp 8 cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm nhanh và chính xác, nhằm giúp việc học môn Toán của trẻ bớt áp lực, trở nên nhẹ nhàng và thú vị hơn nhiều. Hãy cùng The Dewey Schools tìm hiểu những phương pháp hiệu quả này nhé.
Tầm Quan Trọng Của Việc Dạy Trẻ Lớp 1 Tính Nhẩm
Trên thực tế, hiện nay có rất nhiều phương tiện hỗ trợ việc tính toán trở nên nhanh hơn như máy tính, điện thoại, laptop. Tuy nhiên, việc huấn luyện tính nhẩm cho học sinh lớp 1 vẫn cần được chú trọng đặc biệt vì nhiều lý do quan trọng:
- Phát triển khả năng phản ứng nhanh nhạy với con số: Giai đoạn lớp 1 là lúc trẻ chưa được phép sử dụng máy tính trong học tập. Việc thành thạo tính nhẩm giúp trẻ tự tin, chủ động và hình thành phản ứng nhanh nhạy với các con số ngay từ những bước đầu tiên.
- Kích thích não bộ và tăng cường tư duy: Khi thành thạo tính nhẩm, học sinh không chỉ tiết kiệm thời gian làm toán mà còn kích thích não bộ phải hoạt động liên tục, tăng cường tư duy logic và khả năng ghi nhớ. Điều này giúp việc học trở nên thích thú, hào hứng và hấp dẫn hơn, khiến trẻ không còn cảm thấy học Toán là khô khan nữa.
- Nền tảng cho học tập và cuộc sống: Kỹ năng tính nhẩm không chỉ có ích cho việc học Toán mà còn phục vụ cho nhiều môn học khác và trong thực tế cuộc sống hàng ngày. Khả năng tính toán nhanh cho bé lớp 1 sẽ theo trẻ, mang lại nhiều lợi ích trong những năm tháng sau này, là tiền đề vững chắc cho các cấp học cao hơn.
8 Cách Dạy Trẻ Lớp 1 Tính Nhẩm Nhanh và Đơn Giản
Toán học là một trong những môn học bắt buộc và quan trọng hàng đầu mà trẻ cần phải học ngay từ khi bước vào lớp 1. Mặc dù kiến thức môn Toán ngày càng tăng và độ phức tạp càng cao, nhưng bí quyết giúp bé lớp 1 giỏi tính nhẩm là không thể bỏ qua. Dưới đây là một số cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm nhanh, đơn giản mà phụ huynh có thể áp dụng dạy con ngay tại nhà.
1. Để Trẻ Làm Quen Với Các Con Số
Trước khi trẻ học các phép tính cộng và trừ, phụ huynh cần giúp trẻ làm quen và hiểu được ý nghĩa của các con số. Trong chương trình Toán lớp 1, học sinh được học số đếm, làm quen với các con số đến 100 và hiểu rõ bản chất từng con số đó. Chúng ta cũng cần giải thích để trẻ hiểu vai trò và ý nghĩa của từng số như thế nào.
Để giúp trẻ nhanh tiếp thu và ghi nhớ lâu hơn, phụ huynh có thể sáng tạo những câu chuyện thú vị gây ấn tượng cho con, hoặc tạo ra những trò chơi vui nhộn nhận dạng mặt chữ số. Ví dụ: Hỏi trẻ xem có bao nhiêu cách để tạo thành số 5. Trẻ sẽ suy nghĩ cách bắt cặp các số khác nhau để tạo thành số bất kỳ theo yêu cầu, từ đó kích thích tư duy, sự tìm tòi và hiểu biết về thực tế.
2. Dạy Trẻ Tính Bằng Cách Đếm Cách 2 Đơn Vị Số
Một trong những phương pháp giúp bé lớp 1 giỏi tính nhẩm hiệu quả không thể không nhắc đến là tính bằng cách đếm nhảy đơn vị số. Trước tiên, chúng ta cần giúp trẻ phân biệt thế nào là cách đơn vị số, cách 1 đơn vị, cách 2 đơn vị bằng những giải thích và ví dụ cụ thể. Sau đó dạy trẻ đếm cách 2 đơn vị là 2, 4, 6, hay 1, 3, 5, 7… Tiếp theo sẽ nâng dần độ khó với dãy số dài hơn, đếm với tốc độ nhanh hơn, và các bước nhảy nhiều đơn vị hơn (ví dụ: 5, 10, 15).
Việc dạy trẻ cách đếm nhảy đơn vị số giúp bé làm quen dần với phép cộng trừ cơ bản. Đây là cách tiếp cận để bé hình dung việc cộng thêm 1, 2, 3 đơn vị hay trừ đi 4, 5, 6 đơn vị sẽ cho ra số trước đó.
3. Sử Dụng Các Công Cụ Hỗ Trợ Làm Toán
Việc cải thiện tốc độ tính nhẩm cho học sinh tiểu học sẽ trở nên linh hoạt, vui vẻ, thoải mái hơn nếu phụ huynh sử dụng các công cụ hỗ trợ làm toán. Đặc biệt, trong giai đoạn đầu khi bé làm quen với môn Toán, trẻ chưa hình dung được việc cộng trừ hay thêm bớt là như thế nào. Những hình ảnh thân thuộc, trực quan sinh động sẽ giúp trẻ hình dung phép toán dễ dàng hơn như que tính, hình khối, thẻ màu…
Phụ huynh hoàn toàn có thể chọn những thứ có sẵn trong nhà, hoặc những món đồ trẻ yêu thích để dạy con phép toán cộng hoặc trừ. Sau khi trẻ đã làm quen với việc làm tính, chúng ta hãy dần loại bỏ các dụng cụ này để trẻ chuyển sang làm các bài toán tính nhẩm trừu tượng hơn. Ví dụ: “Con có 5 quả táo, con cho em 2 quả, vậy con còn bao nhiêu quả táo?” Hay “Em có 3 cái bút chì, mẹ cho em thêm 4 cái nữa, hỏi em có tổng tất cả bao nhiêu cái bút chì?”
4. Phương Pháp Trò Chơi Dạy Trẻ Lớp 1 Tính Nhẩm
Trẻ bước từ giai đoạn mầm non vào lớp 1 vẫn còn ham chơi, chưa có khả năng tập trung cao. Do đó, việc học tính nhẩm bằng cách khô cứng, ép buộc dễ khiến con cảm thấy chán nản, áp lực. Cha mẹ nên tận dụng những trò chơi để con học mà chơi, chơi mà học một cách vui vẻ và hiệu quả.
Sau khi trẻ đã thành thạo các phép cộng trừ đơn giản, phụ huynh có thể chọn những trò chơi vui nhộn, kích thích sự tò mò để trẻ hứng thú học tập, tránh bị nhàm chán. Một số gợi ý trò chơi đơn giản rèn luyện khả năng tính nhẩm sau là ý tưởng hay cho cha mẹ chọn lựa để dạy con học: trò chơi ô ăn quan, chơi tung xúc xắc, chơi xếp hình, chơi bài Uno… Đây là kỹ thuật tính nhanh cho trẻ mới vào lớp 1 rất hiệu quả.
5. Đố Nhanh Giúp Trẻ Tính Nhẩm Nhanh và Chính Xác
Đố nhanh đơn giản là một cách hướng dẫn tính nhẩm hiệu quả cho bé lớp 1 được nhiều trẻ hưởng ứng. Cha mẹ nên chọn các câu đố với chủ đề hấp dẫn, đặc biệt là chủ đề trẻ yêu thích như động vật, đồ vật, món ăn… Với những câu hỏi này, trẻ sẽ được kích thích sự tò mò, khả năng tập trung và khuyến khích tư duy để tìm ra câu trả lời.
Như vậy, ngoài những giờ học căng thẳng, những sáng tạo trong dạy học tại nhà bằng phương pháp mới mẻ sẽ giúp con hứng thú học tập hiệu quả. Cha mẹ có thể tìm kiếm các câu hỏi sáng tạo về phép tính cộng, trừ trong phạm vi mà trẻ đang được học để luyện kiến thức, khả năng tính toán và phản xạ nhanh cho con. Ví dụ: “Nhà mình nuôi 2 con chó, 1 con mèo, tổng cộng có mấy con vật nuôi?” Hoặc “5 + 4 bằng mấy?”
6. Dạy Trẻ Lớp 1 Tính Nhẩm Với Phép Cộng
Phép cộng là phép tính cơ bản mà bất cứ học sinh nào cũng cần thành thạo. Cộng nhẩm là một trong những kỹ năng Toán học quan trọng trẻ cần nắm vững và phụ huynh cần lưu ý hướng dẫn con khi học tập tại nhà.
Một số mẹo luyện tính nhẩm siêu tốc cho học sinh lớp một với phép cộng dưới đây sẽ giúp trẻ cộng nhanh và chính xác:
- Giá trị của số 0: Hãy dạy trẻ hiểu giá trị của số 0, tức là một số khi thêm không sẽ không làm thay đổi giá trị của số đó. Ví dụ: 9 + 0 = 9 hay “con có 3 cái kẹo, em có 0 cái kẹo thì tổng 2 chị em có 3 cái kẹo.”
- Biến đổi phép tính với số tròn chục: Phụ huynh phân tích và giúp trẻ biết cách tách các số cần tính trong phép cộng ra thành từng chục và đơn vị để cộng dần lên. Với thay đổi nhỏ này, trẻ sẽ dễ thực hiện phép tính và tính nhẩm nhanh hơn. Ví dụ: 10 + 15 = 10 + 10 + 5 hoặc 32 + 12 = 32 + 10 + 2.
- Thay đổi vị trí các số trong phép tính (Tính chất giao hoán): Trong phép tính cộng có tính chất giao hoán, các số được cộng theo vị trí bất kỳ. Do đó, trước khi tính, nếu trẻ biết thay đổi vị trí các số trong phép cộng bằng cách sắp xếp thích hợp sẽ tính nhẩm nhanh hơn. Ví dụ: 15 + 8 + 5 có thể thay bằng 15 + 5 + 8.
- Tạo phép cộng số 10: Sử dụng tính chất giao hoán để đổi vị trí các số trong phép tính cộng nhằm tạo thành tổng 10, 20, 30… sau đó cộng các số còn lại để tính nhẩm dễ hơn. Ví dụ: 5 + 17 + 3 thay bằng 17 + 3 + 5.
- Ghi nhớ nhân đôi: Phép cộng một số với chính số đó sẽ tạo ra số lớn gấp đôi số ban đầu. Cha mẹ nên dạy con ghi nhớ bảng nhân đôi đến 10 để thuận tiện cho quá trình tính nhẩm. Ví dụ: 1 + 1 = 2; 3 + 3 = 6.
- Cộng 10 trừ 1 bằng cộng 9: Khi cộng với 9, trẻ có thể tính nhẩm bằng cách cộng 10, sau đó trừ 1. Ví dụ: 18 + 9 = 18 + 10 – 1.
7. Dạy Trẻ Lớp 1 Tính Nhẩm Với Phép Trừ
Tính nhẩm nhanh giúp trẻ tự tin học toán, yêu thích môn học và học tập tốt hơn. Đối với phép tính trừ, thường được đánh giá là khó hơn phép cộng với trẻ lớp 1. Tuy nhiên, cha mẹ có thể giúp trẻ luyện tính phép trừ nhanh chóng, dễ dàng hơn ngay tại nhà với một số mẹo sau:
- Thành thạo phép tính cộng: Khi trẻ thành thạo phép cộng, việc học phép trừ sẽ dễ dàng hơn. Sau đó, chúng ta dạy trẻ hiểu được bản chất của phép toán và mối liên hệ giữa chúng (ví dụ 3+2=5 thì 5-2=3, 5-3=2).
- Đếm ngược: Trong phép trừ, hãy dạy trẻ đếm ngược từ số bé (số trừ) đến số lớn (số bị trừ) và đây chính là kết quả. Ví dụ: 8 – 5 = ? Đếm từ 5 đến 8 là 3 đơn vị => 8 – 5 = 3.
- Tách số tròn chục: Đối với phép trừ có số lớn, hãy tách số bị trừ thành 2 số, trong đó có 1 số tròn chục và số đơn vị còn lại, sau đó thực hiện phép trừ với 2 số đã tách. Ví dụ: 18 – 12 = 18 – 10 – 2.
- Biến đổi số trừ thành phép cộng giữa số tròn chục và số thừa: Cách làm này giúp việc tính toán nhanh hơn nhưng có phần phức tạp. Chúng ta cần hướng dẫn kỹ lưỡng và cho trẻ thực hành nhiều lần, khi thành thạo sẽ tính nhẩm nhanh hơn. Ví dụ: 29 – 17 = 29 – 20 + 3.
- Ghi nhớ nhân đôi: Việc ghi nhớ nhân đôi trong phép cộng giúp trẻ tính toán nhanh hơn trong phép trừ với số trừ là số chẵn. Ví dụ: 9 + 9 = 18 => 18 – 9 = 9.
Hiện nay có rất nhiều cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm, việc kết hợp đa dạng phương pháp giúp trẻ vừa hứng thú học tập, rèn luyện tốt kỹ năng và học tập hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý việc kiểm tra, hỗ trợ trẻ nắm vững kiến thức về các con số, đếm số và làm phép tính cộng trừ trước khi học tính nhẩm. Như vậy mới đảm bảo hiệu quả học tập mong muốn và giúp con ngày càng tiến bộ.
8. Sử Dụng Phần Mềm Học Toán Online
Phần mềm học toán online là một phương pháp phát triển khả năng tính nhẩm cho trẻ 6 tuổi sẵn có, giúp phụ huynh thay đổi hình thức học để tránh việc trẻ bị nhàm chán. Hiện nay, các phần mềm học toán online khá đa dạng, hầu hết được thiết kế với giao diện sinh động, dễ sử dụng cùng nhiều trò chơi hấp dẫn. Các phần mềm này thu hút trẻ học tập, tương tác và rèn luyện tính toán nhanh nhạy.
Phụ huynh có thể chọn những ứng dụng uy tín, chất lượng như Kids Up Soroban, Rocket Math, Freaking Math, Mental Calculation Training Software… Tuy nhiên, cha mẹ nên lưu ý thời gian sử dụng phần mềm để tránh tình trạng các thiết bị điện tử gây tác động xấu đến sức khỏe của trẻ. Khi chọn phần mềm, cha mẹ nên cân nhắc sự phù hợp với trình độ nhận thức của con. Chúng ta cũng cần giám sát con trong suốt quá trình học tập, tránh tình trạng trẻ không tập trung, hoặc chuyển sang xem các thông tin khác không liên quan.
Một Số Lưu Ý Quan Trọng Khi Dạy Trẻ Lớp 1 Tính Nhẩm
Dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm nhanh là một hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và sau một thời gian áp dụng mới mang lại hiệu quả rõ rệt. Đặc biệt trên hành trình này, cha mẹ không nên bỏ qua một số lưu ý quan trọng sau:
- Kiên trì và thường xuyên luyện tập: Phụ huynh nên áp dụng các cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm mỗi tuần, kết hợp cho bé làm bài tập luyện tập đến khi thành thạo mới chuyển sang dạy cách tiếp theo. Dạy trẻ thường xuyên, kiên trì để trẻ có thể ghi nhớ sâu sắc từng mẹo và mẹo tính nhẩm thông minh cho các bé lớp 1 trở thành phản xạ tự nhiên.
- Ôn tập tổng hợp: Sau khi dạy khoảng 5 cách tính nhẩm khác nhau, chúng ta nên cho con ôn tập bằng những bài tổng hợp. Từ đó đảm bảo trẻ có thể vận dụng nhiều phương pháp và được luyện tập kỹ càng.
- Ứng dụng vào thực tế: Cho trẻ ứng dụng việc tính nhẩm vào học môn Toán và các tình huống trong cuộc sống hàng ngày để trẻ tự tin, chủ động và tăng cường hứng thú học tập.
- Điều chỉnh theo khả năng của trẻ: Mỗi trẻ có khả năng học toán khác nhau, có bé học tính nhẩm nhanh, có trẻ cần nhiều thời gian hơn. Do đó, cha mẹ tùy theo lực học của con để có điều chỉnh phù hợp, tránh gây áp lực cho trẻ.
Trên đây là 8 cách dạy trẻ lớp 1 tính nhẩm nhanh và chính xác mà The Dewey Schools gửi đến phụ huynh. Chúng tôi mong rằng những mẹo này sẽ giúp cha mẹ hướng dẫn con học toán tại nhà một cách thú vị, hào hứng và mang lại hiệu quả mong muốn. Hãy cùng con luyện tập mỗi ngày để trẻ phát triển khả năng tính toán, khả năng tư duy và trí thông minh, tạo nền tảng vững chắc cho hành trình học tập sau này nhé.
