Âm nhạc đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ, đặc biệt là ở lứa tuổi nhà trẻ từ 24-36 tháng. Việc tiếp xúc với giai điệu và lời ca không chỉ giúp trẻ phát triển năng khiếu thẩm mỹ mà còn bồi dưỡng cảm xúc, ngôn ngữ và kỹ năng xã hội. Trong số các bài hát thiếu nhi quen thuộc, bài “Bé Ngoan” của nhạc sĩ Hồng Ngọc là một lựa chọn tuyệt vời để dạy trẻ những giá trị đạo đức cơ bản như chào hỏi lễ phép. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình dạy hát “Bé Ngoan” cho trẻ, dựa trên giáo án chuẩn của trường Mầm non Bích Hòa, nhằm mang lại một phương pháp giáo dục âm nhạc hiệu quả và hấp dẫn.
I. Mục tiêu giáo dục khi dạy hát “Bé Ngoan”
Việc dạy hát bài “Bé Ngoan” được xây dựng với những mục tiêu rõ ràng, nhằm giúp trẻ phát triển cả về kiến thức, kỹ năng và thái độ.
1. Kiến thức
Trẻ sẽ được làm quen và ghi nhớ tên bài hát “Bé ngoan”, đồng thời biết tên tác giả là nhạc sĩ Hồng Ngọc. Qua bài hát, trẻ sẽ cảm nhận được giai điệu vui tươi, hồn nhiên và nắm bắt được nội dung chính: bạn nhỏ trong bài rất ngoan, luôn biết cách chào hỏi lễ phép khi đi học và khi về nhà.
2. Kỹ năng
Về kỹ năng, trẻ được khuyến khích ngồi ở tư thế thoải mái khi hát, thể hiện giọng hát một cách tự nhiên và hát đúng giai điệu, lời ca cùng với cô giáo. Điều này không chỉ rèn luyện khả năng ca hát mà còn hình thành thói quen tham gia hoạt động một cách tích cực.
3. Thái độ
Mục tiêu về thái độ là khuyến khích trẻ yêu thích ca hát, hào hứng tham gia vào các hoạt động âm nhạc cùng cô và các bạn. Qua đó, trẻ sẽ hình thành ý thức về sự lễ phép, ngoan ngoãn trong giao tiếp hàng ngày.
II. Chuẩn bị cần thiết cho hoạt động âm nhạc “Bé Ngoan”
Để hoạt động dạy hát diễn ra hiệu quả và thu hút trẻ, công tác chuẩn bị chu đáo là vô cùng quan trọng.
1. Địa điểm và Đội hình
Hoạt động sẽ được tổ chức trong lớp học, đảm bảo không gian an toàn và thoải mái cho trẻ. Đội hình dạy trẻ có thể linh hoạt thay đổi giữa chữ U hoặc hàng ngang, tùy theo giai đoạn của hoạt động, giúp trẻ dễ dàng quan sát và tương tác với cô giáo và các bạn.
2. Đồ dùng của giáo viên
Giáo viên cần chuẩn bị đầy đủ các đồ dùng hỗ trợ trực quan và thính giác bao gồm:
- Đàn và nhạc nền bài hát “Bé ngoan” để cô hát mẫu và cho trẻ hát theo.
- Nhạc nhanh và nhạc chậm phục vụ cho trò chơi khởi động.
- Ti vi, máy tính để trình chiếu hình ảnh minh họa nếu cần.
- Ba tranh vẽ minh họa nội dung bài hát: bé chào ông bà, bé chào cha mẹ và bé chào cô giáo.
- Rối tay để tạo sự gần gũi và thu hút sự chú ý của trẻ trong phần mở đầu.
III. Hướng dẫn chi tiết quy trình dạy hát “Bé Ngoan”
Quy trình dạy hát được thiết kế một cách khoa học, đi từ việc gây hứng thú đến giới thiệu bài hát và luyện tập, nhằm tối ưu hiệu quả giáo dục.
1. Ổn định tổ chức và gây hứng thú ban đầu
- Chào hỏi và giới thiệu: Cô giáo có thể sử dụng rối tay búp bê để chào hỏi các bé lớp D4, tạo không khí thân thiện và gần gũi, mời gọi trẻ cùng chơi.
- Trò chơi “Vui theo điệu nhạc”: Tổ chức trò chơi này nhằm kích thích thính giác và vận động của trẻ.
- Cách chơi: Yêu cầu trẻ có đôi tai tinh để lắng nghe nhạc. Hai bạn nắm tay nhau, đung đưa theo điệu nhạc. Khi nghe nhạc chậm, các bé đung đưa chậm; khi nghe nhạc nhanh, các bé đung đưa nhanh.
- Thực hiện: Cô giáo sẽ chơi mẫu trước để trẻ quan sát, sau đó cho trẻ chơi.
- Đàm thoại dẫn dắt: Sau trò chơi, cô đặt câu hỏi gợi mở như: “Hôm nay ai đưa các con đến trường?”, “Trước khi đến lớp con chào ai?”, “Khi đến lớp các con chào ai?”. Những câu hỏi này giúp trẻ liên hệ với kinh nghiệm cá nhân và dẫn dắt đến chủ đề “bé ngoan”. Cô tổng kết: “Các con rất ngoan khi đến lớp và khi về các con biết chào ông, bà, bố, mẹ và chào cô giáo đấy.” Sau đó, cô giới thiệu về những bức tranh đẹp đã chuẩn bị.
2. Khám phá nội dung bài hát qua tranh vẽ
- Cho trẻ xem tranh và đàm thoại:
- Tranh 1: “Tranh này vẽ gì?” (Em bé khoanh tay chào). “Em bé chào ai?” (Ông bà).
- Tranh 2: “Em bé chào ai?” (Cha, mẹ).
- Tranh 3: “Em bé khoanh tay chào ai nữa?” (Cô giáo).
- Giới thiệu bài hát: Từ nội dung tranh, cô giáo khái quát: “Em bé thật là ngoan. ‘Miệng em nói bí bô, biết chào ông chào bà, biết chào cha chào mẹ, em đến trường chào cô’ đó là nội dung bài hát ‘Bé ngoan’ do nhạc sĩ Hồng Ngọc sáng tác đấy các con ạ. Hôm nay cô sẽ dạy các con bài hát này nhé.”
3. Hướng dẫn trẻ nghe và hát bài “Bé Ngoan”
- Cô hát mẫu và vận động:
- Lần 1: Cô hát và vận động trên nền nhạc bài hát “Bé ngoan”, giới thiệu lại tên bài hát và tác giả.
- Lần 2: Cô hát lại cùng nhạc, sau đó hỏi trẻ: “Cô vừa hát cho các con nghe bài hát gì?”, “Bài hát nói về ai?”. Cô giải thích kỹ hơn về nội dung: “Bài hát nói về bạn nhỏ rất ngoan. Khi đi học các bạn biết chào ông, chào bà. Khi đến trường bạn chào cô.”
- Lần 3: Cô hát cùng nhạc một lần nữa để trẻ ghi nhớ giai điệu.
- Dạy trẻ hát:
- Lần 1: Cô bắt nhịp và cùng trẻ hát 2-3 lần.
- Lần 2, 3: Cô cho trẻ hát cùng đàn đệm.
- Sửa sai: Trong quá trình trẻ hát, cô giáo lắng nghe và sửa lỗi nếu có. Nếu trẻ hát sai về giai điệu, cô sẽ hát mẫu lại trọn vẹn câu hát đó để trẻ nghe và bắt chước đúng.
IV. Lợi ích và ý nghĩa của bài hát “Bé Ngoan”
Bài hát “Bé Ngoan” không chỉ là một bài hát đơn thuần mà còn mang lại nhiều lợi ích giáo dục quan trọng cho trẻ nhỏ:
- Phát triển ý thức xã hội và lễ phép: Bài hát trực tiếp dạy trẻ về hành vi chào hỏi người lớn (ông bà, cha mẹ, cô giáo), góp phần hình thành thói quen giao tiếp lễ phép, tôn trọng ngay từ khi còn nhỏ.
- Phát triển ngôn ngữ: Lời bài hát đơn giản, lặp đi lặp lại giúp trẻ dễ dàng ghi nhớ, mở rộng vốn từ và rèn luyện khả năng phát âm rõ ràng, mạch lạc.
- Phát triển cảm xúc âm nhạc: Giai điệu vui tươi, hồn nhiên của bài hát giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của âm nhạc, nuôi dưỡng tâm hồn và khuyến khích sự yêu thích đối với nghệ thuật.
- Rèn luyện kỹ năng nghe và vận động: Thông qua trò chơi “Vui theo điệu nhạc” và việc hát theo cô, trẻ được rèn luyện khả năng lắng nghe, phân biệt tiết tấu nhanh chậm và phối hợp vận động cơ thể theo nhạc.
Kết luận
Hoạt động dạy hát bài “Bé Ngoan” cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng là một phương pháp giáo dục hiệu quả, kết hợp giữa việc phát triển năng khiếu âm nhạc và hình thành các phẩm chất đạo đức tốt đẹp. Bằng cách áp dụng quy trình và sự chuẩn bị chu đáo như trên, giáo viên và phụ huynh có thể tạo ra một môi trường học tập vui vẻ, ý nghĩa, giúp trẻ không chỉ biết hát mà còn trở thành những “bé ngoan” thực sự trong cuộc sống hàng ngày.
