Sự Phát Triển Ngôn Ngữ, Nhận Thức và Cách Trẻ 15 Tháng Tuổi Hiểu Lời
Giai đoạn 15 tháng tuổi đánh dấu nhiều bước phát triển vượt bậc ở trẻ nhỏ, không chỉ về ngôn ngữ và nhận thức mà còn là sự hình thành cá tính độc đáo. Đây là thời điểm trẻ bắt đầu thể hiện sự tò mò mạnh mẽ, khám phá thế giới xung quanh và đặc biệt là học cách giao tiếp, hiểu những gì người lớn nói. Việc nắm bắt các mốc phát triển này giúp cha mẹ có cái nhìn đúng đắn về khả năng của con, đồng thời áp dụng những phương pháp phù hợp để khuyến khích trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp và hiểu lời hiệu quả. Bài viết này sẽ đi sâu vào sự phát triển ngôn ngữ và nhận thức ở trẻ 15 tháng tuổi, giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về cách trẻ tiếp nhận thông tin và tương tác với môi trường.
1. Các Dấu Mốc Phát Triển Ngôn Ngữ và Nhận Thức Ở Trẻ 15 Tháng Tuổi
Đến 15 tháng tuổi, phần lớn trẻ đã hình thành một vốn từ vựng cơ bản. Khoảng 75% trẻ em ở độ tuổi này có thể nói được các từ như “ba, mẹ” cùng với ít nhất ba danh từ khác. Đặc biệt, từ “Không!” thường trở thành câu nói yêu thích và được trẻ sử dụng thường xuyên. Đây cũng là giai đoạn trẻ bắt đầu hiểu lời và có thể làm theo những mệnh lệnh đơn giản, chẳng hạn như “Mang giày cho mẹ” hoặc “Đặt sách xuống”. Trẻ cũng nhận biết và hiểu ý nghĩa của các cụm từ thông dụng như “Không”, “Lại đây”, “Cho mẹ xem” và “Nhìn này.” Khả năng này là nền tảng quan trọng cho việc dạy con 15 tháng hợp tác và vâng lời trong tương lai.
Sự tò mò của trẻ cũng tăng lên đáng kể. Trẻ sẽ bắt đầu chỉ vào các bộ phận trên cơ thể mình và khám phá thế giới xung quanh bằng cách đặt tên hoặc gọi tên các vật. Trẻ có thể nhận biết rõ các vật quen thuộc như sách, chai, bóng và có thể tìm thấy chúng nếu được đặt gần. Âm nhạc cũng đóng vai trò quan trọng; trẻ nhận biết các bài hát yêu thích và có thể nhún nhảy, múa, lắc lư, vỗ tay khi nghe.
Để đáp ứng nhu cầu khám phá và giao tiếp, trẻ có thể phát triển cách nói bi bô riêng của mình và nỗ lực để nói chuyện với mẹ. Khi cần sự chú ý, trẻ có thể ôm và kéo chân của mẹ hoặc đẩy đồ chơi về phía mẹ. Điều này cho thấy sự phát triển trong khả năng biểu đạt mong muốn và nhu cầu.
Cha mẹ đừng quá lo lắng nếu thấy bé chậm nói ở giai đoạn này. Mỗi đứa trẻ có nhịp độ phát triển riêng và khả năng ngôn ngữ sẽ dần được cải thiện. Sự kiên nhẫn và khuyến khích từ phía cha mẹ là yếu tố then chốt giúp trẻ rèn luyện tính kỷ luật cho trẻ 15 tháng thông qua việc hiểu và tuân thủ lời nói.
2. Khuyến Khích Khả Năng Hiểu và Giao Tiếp của Trẻ
Để kích thích sự hợp tác ở bé 15 tháng và phát triển kỹ năng ngôn ngữ của trẻ, việc cha mẹ trò chuyện với con là cực kỳ quan trọng. Ngay cả khi bạn không hiểu tất cả những gì trẻ nói hoặc yêu cầu, hãy duy trì giao tiếp bằng mắt khi trẻ cố gắng tương tác. Việc ghi nhận và trả lời những yêu cầu, câu hỏi của trẻ bất cứ khi nào có thể sẽ thúc đẩy trẻ tiếp tục cố gắng giao tiếp. Đây là một mẹo dạy trẻ 15 tháng ngoan thông qua việc xây dựng một môi trường giao tiếp tích cực.
Đọc sách là một hoạt động vô cùng hữu ích. Hãy dành nhiều thời gian cùng nhau đọc sách và xem tranh. Ngay cả việc chỉ đơn thuần nhìn vào sách và chỉ ra những đồ vật quen thuộc cũng sẽ giúp bé lưu trữ thông tin để sử dụng sau này, từ đó nâng cao khả năng hướng dẫn bé 15 tháng vâng lời thông qua việc hiểu các khái niệm cơ bản. Cha mẹ nên tránh sử dụng cách nói chuyện trẻ con vì nó có thể gây nhầm lẫn cho bé trong quá trình học ngôn ngữ chuẩn. Trẻ 15 tháng tuổi khó ngồi yên để xem sách lâu, trừ khi ngay trước giờ đi ngủ, nhưng chúng sẽ dần trở nên thích thú khi xem tranh, dù là cùng bố mẹ hay một mình.
3. Các Mốc Phát Triển Nhận Thức Khác và Nền Tảng Cho Sự Hợp Tác
Ngoài ngôn ngữ, trẻ 15 tháng tuổi còn có những bước tiến đáng kể trong nhận thức về thế giới xung quanh và cách mọi vật hoạt động. Trong khi trẻ 12-13 tháng tuổi có thể dùng ngón tay hoặc thìa đập xuống sàn nhà một cách ngẫu nhiên, trẻ 15 tháng tuổi đã hiểu rằng thìa là để xúc thức ăn và sẽ cố gắng sử dụng đúng mục đích, chẳng hạn như khuấy bột yến mạch. Thay vì chỉ kéo một cái chổi sau lưng, trẻ sẽ biết cách sử dụng nó để quét sàn nhà. Khi bạn đưa lược, trẻ sẽ cố gắng chải tóc của mình, của búp bê hoặc thú nhồi bông. Việc hiểu cách sử dụng các đồ vật này tương quan trực tiếp với khả năng sử dụng từ ngữ và diễn đạt ý tưởng của trẻ. Trẻ bắt đầu có thể suy nghĩ trước về cách mọi thứ hoạt động và dự đoán kết quả của hành động của mình. Đây là kỹ năng dạy bé 15 tháng tuân thủ các quy tắc đơn giản trong sinh hoạt.
Cha mẹ có thể khuyến khích sự phát triển này bằng các trò chơi giả vờ. Hãy để con bạn làm “đầu bếp” với một bát trộn nhựa, máy đánh trứng bằng tay, thìa và rây lọc. Sau khi trẻ “nấu” món gì đó, hãy nhờ trẻ giúp bạn sắp xếp bàn ăn giả vờ.
Đây cũng là giai đoạn trẻ bắt đầu chơi trò giả vờ. Hầu hết các trò chơi giàu trí tưởng tượng của trẻ 15 tháng tuổi sẽ xoay quanh các hành vi của chính trẻ. Trẻ sẽ cầm một chiếc thìa và giả vờ ăn, hoặc gục đầu vào lòng bạn và giả vờ ngủ. Trẻ đang sử dụng các hành động để thể hiện ý tưởng của mình, phản ánh rất chặt chẽ hành vi thực tế. Trong thời gian tới, bạn sẽ nhận thấy trẻ có những bước tiến nhảy vọt về khả năng suy nghĩ bên ngoài thực tế, điều này rất quan trọng để làm sao để bé 15 tháng nghe lời trong những tình huống phức tạp hơn.
Tuy nhiên, phụ huynh cần theo dõi sát sao mọi hành động của trẻ bởi trẻ rất thích khám phá nhưng lại chưa nhận ra những nguy hiểm xung quanh. Chiến lược dạy bé 15 tháng nghe lời đòi hỏi sự cân bằng giữa khuyến khích khám phá và đảm bảo an toàn.
4. Tầm Quan Trọng Của Môi Trường Ngôn Ngữ và Dinh Dưỡng
Ba năm đầu đời là giai đoạn vàng khi não bộ đang phát triển và hoàn thiện nhanh nhất, đặc biệt là khả năng nói và tiếp thu ngôn ngữ. Những kỹ năng này sẽ được phát triển tốt nhất trong một thế giới âm thanh phong phú, với khả năng tiếp xúc nhất quán với lời nói và ngôn ngữ của người khác. Nếu những giai đoạn quan trọng này trôi qua mà trẻ không được tiếp xúc nhiều với ngôn ngữ, việc học sẽ trở nên khó khăn hơn.
Tuy nhiên, mẹ cũng cần lưu ý rằng tất cả trẻ em đều phát triển theo nhịp độ riêng. Việc so sánh trẻ với bạn bè cùng tuổi có thể gây áp lực không cần thiết cho cả trẻ và cha mẹ. Thay vào đó, hãy tập trung vào sự tiến bộ của chính con mình và tìm cách giúp bé 15 tháng nghe lời thông qua sự hiểu biết và giao tiếp tích cực.
Để trẻ khỏe mạnh và phát triển tốt, một chế độ dinh dưỡng đảm bảo về số lượng và cân đối về chất lượng là yếu tố không thể thiếu. Nếu trẻ không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng sẽ dẫn đến các vấn đề về thừa hoặc thiếu chất, ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển toàn diện cả về thể chất, tâm thần và vận động. Cha mẹ nên bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B. Những dưỡng chất này giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng, hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu, cải thiện tình trạng biếng ăn và giúp trẻ ăn ngon miệng.
Kết Luận
Giai đoạn 15 tháng tuổi là một chặng đường đầy thú vị với những bước tiến vượt bậc trong sự phát triển ngôn ngữ và nhận thức của trẻ. Từ việc có vốn từ vựng đầu tiên, hiểu các mệnh lệnh đơn giản, cho đến khả năng khám phá thế giới qua trò chơi giả vờ, mỗi dấu mốc đều là nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện. Việc dạy trẻ 15 tháng tuổi biết nghe lời không phải là một quá trình ép buộc mà là việc xây dựng khả năng hiểu và phản ứng thông qua sự tương tác tích cực, khuyến khích giao tiếp và một môi trường giàu ngôn ngữ. Hãy kiên nhẫn, yêu thương và tạo điều kiện tốt nhất để con bạn phát triển tự nhiên theo nhịp độ riêng, đặt nền móng cho khả năng hợp tác và hiểu lời hiệu quả trong tương lai.
Nguồn tham khảo: babycenter.com
