Trong điện toán đám mây IaaS có nghĩa là gì? IaaS, viết tắt của Infrastructure as a Service (Cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ), là một trong ba mô hình dịch vụ điện toán đám mây chính, bên cạnh SaaS (Phần mềm dưới dạng dịch vụ) và PaaS (Nền tảng dưới dạng dịch vụ). IaaS cung cấp tài nguyên điện toán ảo hóa qua internet, cho phép người dùng kiểm soát cao nhất đối với cơ sở hạ tầng CNTT mà không cần đầu tư hay quản lý phần cứng vật lý. Đây là một giải pháp linh hoạt, hiệu quả, đang ngày càng trở nên phổ biến trong nhiều ngành nghề và lĩnh vực. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về các tính năng, lợi ích và cách thức hoạt động của IaaS.
1. IaaS – Cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ
IaaS (Cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ) là một mô hình dịch vụ điện toán đám mây cung cấp các tài nguyên điện toán được ảo hóa thông qua internet. Theo mô hình này, nhà cung cấp dịch vụ đám mây chịu trách nhiệm quản lý cơ sở hạ tầng Công nghệ thông tin vật lý như máy chủ, tài nguyên lưu trữ, mạng và công nghệ ảo hóa. Các tài nguyên này sau đó được phân phối đến người dùng qua internet.
Dịch vụ IaaS cho phép người dùng loại bỏ gánh nặng duy trì trung tâm dữ liệu tại chỗ, từ đó giúp đơn giản hóa quy trình vận hành, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu suất làm việc. Với khả năng cung cấp tài nguyên CNTT theo yêu cầu, IaaS đang được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực như một giải pháp thiết yếu trong thời đại số.
2. Tính năng nổi bật của IaaS
IaaS đang không ngừng phát triển và trở thành một phần không thể thiếu của hạ tầng công nghệ hiện đại. Các tính năng nổi bật của IaaS bao gồm:
- Dễ dàng phát triển và mở rộng: IaaS cho phép người dùng phát triển các ứng dụng mà không cần xây dựng môi trường riêng biệt, đảm bảo tính linh hoạt và khả năng mở rộng dễ dàng trong tương lai.
- Mở rộng tài nguyên linh hoạt: Người dùng có thể dễ dàng tăng hoặc giảm nguồn tài nguyên máy chủ theo nhu cầu, bao gồm số lượng máy chủ và các tính năng đi kèm. Điều này mang lại sự thuận tiện và đảm bảo đáp ứng tốt mọi yêu cầu sử dụng.
- Tùy chỉnh phần cứng và hệ điều hành: Thông qua hệ thống mạng, người dùng có thể tự do lựa chọn các thông số kỹ thuật phần cứng và hệ điều hành phù hợp với nhu cầu riêng. Điều này giúp tăng cường sự chủ động trong việc cấu hình và sử dụng.
- Giảm thiểu sự cố phần cứng: IaaS giúp giảm thiểu tối đa các sự cố phát sinh liên quan đến phần cứng, nhờ đó doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí nâng cấp và sửa chữa một cách đáng kể.
Với những tính năng ưu việt này, IaaS mang đến sự linh hoạt và tiện lợi tối đa cho người dùng.
3. Lợi ích khi sử dụng IaaS
IaaS mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho người dùng và doanh nghiệp, từ tính linh hoạt, tối ưu chi phí cho đến bảo mật và khả năng kiểm soát. Cụ thể:
3.1. Người dùng có quyền kiểm soát và tùy chỉnh cao nhất
Mô hình IaaS cung cấp cho người dùng toàn quyền kiểm soát và tùy chỉnh các tài nguyên cần thiết để xây dựng nền tảng, triển khai và phát triển các phần mềm, ứng dụng. Điều này cho phép doanh nghiệp và người dùng chủ động hơn trong quá trình vận hành, phát triển, sao lưu, nâng cấp và đáp ứng linh hoạt mọi yêu cầu trong quá trình sử dụng dịch vụ.
3.2. Mở rộng quy mô dễ dàng và nhanh chóng
Các nhà cung cấp dịch vụ IaaS thường sở hữu hệ thống máy chủ, lưu trữ và công nghệ mạng mạnh mẽ, tiên tiến. Nhờ vậy, người dùng có thể dễ dàng tăng giảm, mở rộng hay thu hẹp quy mô điện toán đám mây bất cứ lúc nào theo ý muốn. Điều này đảm bảo sự linh hoạt và tính chủ động, đồng thời tiết kiệm chi phí và thời gian đáng kể cho việc nâng cấp cơ sở hạ tầng.
3.3. Mức độ linh hoạt cao
So với các mô hình điện toán đám mây khác, IaaS nổi bật với khả năng tùy chỉnh cao nhất. Người dùng có thể cài đặt bất kỳ hệ điều hành nào, dễ dàng kiểm soát các tài nguyên như bộ nhớ, RAM, CPU hoặc loại ổ đĩa sao cho phù hợp nhất với nhu cầu cụ thể của mình.
3.4. Có khả năng khắc phục thảm họa
Một trong những lợi ích nổi bật của IaaS là khả năng khắc phục thảm họa. IaaS được thiết kế với các biện pháp sao lưu dự phòng, khôi phục cơ sở dữ liệu và hạ tầng khắc phục thảm họa, đảm bảo hệ thống luôn sẵn sàng ứng phó với các tình huống xấu nhất. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ mất hoặc hỏng dữ liệu, tránh gián đoạn công việc do các yếu tố bất khả kháng như mất điện cục bộ, tấn công mạng hay thiên tai, qua đó đảm bảo an toàn dữ liệu và sự thông suốt trong vận hành.
3.5. Thanh toán chi phí dựa trên nhu cầu sử dụng
Với khả năng mở rộng và thu hẹp quy mô sử dụng linh hoạt, IaaS cho phép doanh nghiệp chỉ thanh toán chi phí dựa trên lượng tài nguyên thực tế đã sử dụng. Đây là một ưu điểm lớn, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, cân bằng mức vốn đầu tư hàng tháng và phân bổ chi phí hợp lý hơn cho các hạng mục khác.
3.6. Tăng cường bảo mật tốt
Bảo mật là yếu tố hàng đầu được các doanh nghiệp và người dùng quan tâm. Hầu hết các nhà cung cấp dịch vụ IaaS đều đầu tư mạnh mẽ vào các biện pháp bảo mật chuyên sâu như mã hóa đầu cuối, mã hóa dữ liệu, tường lửa cho cơ sở hạ tầng thông tin. Điều này giúp bảo vệ đám mây ảo của khách hàng trước các sự cố như hỏng máy chủ hoặc tấn công của tin tặc, đảm bảo dữ liệu được bảo mật tốt hơn và người dùng có thể yên tâm sử dụng.
4. Cách hoạt động của mô hình IaaS
Về cơ bản, mô hình IaaS hoạt động dựa trên nguyên tắc ảo hóa, cho phép các tài nguyên vật lý được chia sẻ và cung cấp dưới dạng dịch vụ. Cụ thể:
- Cung cấp hạ tầng ảo hóa: Các đơn vị cung cấp dịch vụ điện toán đám mây sẽ cung cấp các thành phần cơ sở hạ tầng tương tự như trung tâm dữ liệu truyền thống tại chỗ, bao gồm máy chủ, phần cứng lưu trữ và mạng. Đồng thời, họ cũng cung cấp các tiện ích dịch vụ đi kèm như theo dõi nhật ký hoạt động, giám sát và bảo mật, cân bằng tải & phân cụm, sao lưu & phục hồi.
- Khởi tạo tài nguyên theo yêu cầu: Người dùng lựa chọn cấu hình và loại dịch vụ theo nhu cầu. Dựa trên yêu cầu này, nhà cung cấp sẽ tự động tạo ra các tài nguyên điện toán ảo hóa phù hợp.
- Kiểm soát và quản lý của người dùng: Người dùng có thể xem lại bản ghi hệ thống, giám sát hiệu năng, triển khai các biện pháp bảo mật trên đám mây ảo của mình, sao lưu dữ liệu và cân bằng tải. Điều này giúp họ duy trì quyền kiểm soát cao đối với môi trường ảo của mình.
5. Các loại tài nguyên của mô hình IaaS
Mô hình IaaS cung cấp ba loại tài nguyên chính: điện toán, lưu trữ và kết nối mạng, đáp ứng đa dạng nhu cầu của người dùng.
5.1. Điện toán
Tài nguyên điện toán bao gồm các thành phần cốt lõi như:
- Bộ xử lý trung tâm (CPU)
- Bộ xử lý đồ họa (GPU)
- Bộ nhớ trong (RAM)
Người dùng có thể yêu cầu các tài nguyên điện toán dưới dạng máy ảo hoặc đám mây, với công suất được cung cấp dựa trên nhu cầu sử dụng. Sau khi có tài nguyên điện toán, người dùng có thể thực hiện các tác vụ trực tiếp trên mô hình IaaS của mình.
5.2. Lưu trữ
Với tài nguyên lưu trữ, mô hình IaaS cung cấp ba loại lưu trữ dữ liệu chính:
- Lưu trữ khối (Block Storage): Cho phép lưu trữ dữ liệu trong các khối riêng lẻ, tương tự như SSD hoặc ổ cứng vật lý.
- Lưu trữ tệp (File Storage): Cho phép lưu trữ dữ liệu dưới dạng các tệp và thư mục.
- Lưu trữ đối tượng (Object Storage): Cho phép lưu trữ dữ liệu dưới dạng các đối tượng, thường được dùng cho dữ liệu không có cấu trúc.
Người dùng có thể lựa chọn loại lưu trữ phù hợp nhất với yêu cầu sử dụng cụ thể của mình.
5.3. Kết nối mạng
IaaS cung cấp các tài nguyên kết nối mạng cần thiết, bao gồm:
- Bộ định tuyến
- Bộ chuyển mạch
- Bộ cân bằng tải
Mô hình IaaS hoạt động thông qua việc ảo hóa kết nối mạng của các thiết bị này trong phần mềm, giúp tạo ra một môi trường mạng linh hoạt và có khả năng mở rộng.
6. Những trường hợp cần triển khai IaaS
Với những ưu điểm và tính năng nổi bật, IaaS được ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao nhất, doanh nghiệp nên triển khai mô hình IaaS trong các trường hợp sau:
6.1. Lưu trữ, sao lưu và khôi phục
- Trường hợp sử dụng: Doanh nghiệp có nhu cầu lưu trữ, sao lưu và khôi phục dữ liệu.
- Lợi ích: Đơn giản hóa việc lập kế hoạch và quản lý hệ thống sao lưu, phục hồi dữ liệu. Giúp tối ưu chi phí quản lý, nhân sự, và đầu tư cơ sở hạ tầng, phù hợp với nhiều quy mô quản lý khác nhau.
6.2. Thử nghiệm và phát triển
- Trường hợp sử dụng: Doanh nghiệp muốn thử nghiệm và phát triển các ứng dụng phần mềm mới trước khi đưa vào sử dụng chính thức.
- Lợi ích: Dễ dàng tạo và hủy các môi trường thử nghiệm, phát triển ứng dụng mới trong môi trường chuyên nghiệp, giảm chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng hiệu quả.
6.3. Lưu trữ Website
- Trường hợp sử dụng: Doanh nghiệp cần không gian để lưu trữ website.
- Lợi ích: Quá trình lưu trữ website đơn giản, nhanh chóng, tiện lợi, tiết kiệm chi phí hơn so với hình thức lưu trữ truyền thống nhờ hệ thống cơ sở hạ tầng có sẵn từ mô hình IaaS.
6.4. Ứng dụng web
- Trường hợp sử dụng: Doanh nghiệp cần cơ sở hạ tầng để hỗ trợ các ứng dụng web.
- Lợi ích: Được cung cấp sẵn các thành phần như máy chủ lưu trữ, ứng dụng, máy chủ web, tài nguyên mạng. Doanh nghiệp có thể triển khai ứng dụng web ngay trên hạ tầng của mô hình IaaS dễ dàng và linh hoạt mở rộng quy mô theo nhu cầu.
6.5. Ứng dụng trong máy tính hiệu năng cao HPC
- Trường hợp sử dụng: Doanh nghiệp cần ứng dụng thử trong máy tính hiệu năng cao (HPC).
- Lợi ích: Tận dụng tài nguyên máy tính HPC trong mô hình IaaS để giải quyết nhiều vấn đề phức tạp với hàng triệu biến số và phép tính mà không cần đầu tư cơ sở hạ tầng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí hiệu quả.
6.6. Phân tích Big Data
- Trường hợp sử dụng: Doanh nghiệp cần phân tích dữ liệu lớn.
- Lợi ích: Cung cấp môi trường xử lý dữ liệu khổng lồ mạnh mẽ, hiệu quả mà không cần đầu tư quá nhiều chi phí vào cơ sở hạ tầng. Từ đó, doanh nghiệp có thể tối ưu chi phí và phân bổ cho các hạng mục khác một cách hợp lý.
7. Cách triển khai IaaS hiệu quả
Việc triển khai IaaS hiệu quả giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa nguồn tài nguyên, mang lại nhiều lợi ích và tiết kiệm chi phí. Để triển khai IaaS tốt, bạn cần thực hiện theo bốn bước sau:
7.1. Bước 1: Xác định được yêu cầu
Trước khi tiến hành triển khai mô hình IaaS, doanh nghiệp cần xác định rõ yêu cầu đối với mô hình này và các thành phần cơ sở hạ tầng cần thiết. Các yếu tố cần quan tâm bao gồm: máy chủ, hệ thống, phần cứng, phần mềm, lưu trữ dữ liệu, bảo mật, an toàn thông tin và kết nối internet.
7.2. Bước 2: Lựa chọn nhân sự phù hợp
Nếu doanh nghiệp chưa có kiến thức và kinh nghiệm triển khai mô hình IaaS, cần lựa chọn một đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp. Đội ngũ này sẽ chịu trách nhiệm dẫn dắt, triển khai và xử lý tất cả các vấn đề liên quan đến IaaS. Nhân sự được chọn phải có đầy đủ kiến thức và khả năng sử dụng, triển khai IaaS để đảm bảo hiệu quả trong quá trình vận hành.
7.3. Bước 3: Chọn nhà cung cấp
Sau khi đã định hình được các yêu cầu cho mô hình IaaS và có đội ngũ chuyên nghiệp, doanh nghiệp cần chọn nhà cung cấp dịch vụ uy tín. Mỗi nhà cung cấp sẽ có các gói dịch vụ và lợi ích đi kèm khác nhau. Doanh nghiệp cần dựa trên nhu cầu sử dụng, mức độ uy tín, và khả năng hỗ trợ xử lý vấn đề của nhà cung cấp để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.
7.4. Bước 4: Sử dụng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin mới
Khi đã chuẩn bị đầy đủ các yếu tố, doanh nghiệp sẽ tiến hành triển khai và sử dụng cơ sở hạ tầng công nghệ IaaS. Trước khi sử dụng, doanh nghiệp cần lập kế hoạch sử dụng và chuyển đổi dữ liệu cụ thể để đảm bảo hiệu quả, không bị gián đoạn và dễ dàng theo dõi, giám sát trong suốt quá trình.
8. Các lưu ý quan trọng khi triển khai IaaS
Khi triển khai IaaS, doanh nghiệp cần lưu ý một số điều sau để đảm bảo hoạt động hiệu quả và an toàn:
- Kết nối Internet: Đảm bảo đường truyền internet ổn định và mạnh mẽ, đáp ứng tốt nhu cầu truy cập đám mây.
- Xem xét tác động của các tùy chọn: Doanh nghiệp cần xem xét kỹ các tác động từ các tùy chọn như máy chủ, CPU, máy ảo và bộ nhớ để đảm bảo chúng đúng yêu cầu và phục vụ tốt cho việc triển khai IaaS.
- Vấn đề bảo mật: Chú ý đến các biện pháp bảo mật từ nhà cung cấp như khả năng mã hóa dữ liệu, khả năng xử lý trước các cuộc tấn công mạng, tường lửa. Biện pháp bảo mật càng cao sẽ giúp bảo vệ dữ liệu của doanh nghiệp tốt hơn.
- Phục hồi sau thảm họa: Cần có biện pháp khắc phục sau thảm họa để đảm bảo an toàn dữ liệu, bao gồm sao lưu dự phòng và khôi phục dữ liệu.
- Kích thước của máy chủ: Chú ý kích thước máy chủ, số lượng CPU và máy ảo có thể cài đặt, dung lượng bộ nhớ. Cần đảm bảo mọi yếu tố phù hợp với nhu cầu sử dụng và khai thác IaaS của doanh nghiệp trong hiện tại và tương lai.
- Thông lượng trên mạng: Cần chú ý đến các yếu tố như tốc độ giao tiếp giữa các máy ảo, trung tâm dữ liệu, bộ nhớ và Internet. Điều này sẽ giúp quá trình triển khai IaaS diễn ra nhanh chóng, không bị ảnh hưởng hay gián đoạn.
- Khả năng quản lý chung: Cần nắm rõ các thành phần nào cần phải quản lý, cách quản lý thế nào, những tài nguyên nào đã sử dụng và còn bao nhiêu tài nguyên khả dụng. Điều này giúp doanh nghiệp có thể triển khai và phân phối tài nguyên một cách phù hợp.
9. So sánh IaaS với PaaS và SaaS
IaaS, PaaS và SaaS là ba mô hình dịch vụ đám mây chính hiện nay, mỗi mô hình hướng đến các đối tượng và cung cấp mức độ kiểm soát khác nhau.
- IaaS (Infrastructure as a Service): Là mô hình cung cấp cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ. Người dùng trả phí cho nhà cung cấp để nhận các tài nguyên điện toán, lưu trữ và mạng theo yêu cầu. Người dùng có quyền kiểm soát cao nhất đối với hệ điều hành, thời gian chạy, phần mềm trung gian và ứng dụng.
- PaaS (Platform as a Service): Là dịch vụ cung cấp nền tảng dựa trên đám mây để phát triển, vận hành và quản lý ứng dụng. Nhà cung cấp chịu trách nhiệm quản lý phần mềm, phần cứng, hệ điều hành, bộ nhớ, cơ sở dữ liệu và công cụ phát triển. Người sử dụng PaaS có thể truy cập hệ thống thông qua giao diện người dùng đồ họa (GUI) và kiểm soát dữ liệu ứng dụng.
- SaaS (Software as a Service): Là các ứng dụng đã được lưu trữ sẵn trên nền tảng đám mây và sẵn sàng để sử dụng. Người dùng có thể truy cập SaaS thông qua các ứng dụng hoặc trình duyệt như Email, Box, DropBox. Người dùng chỉ cần sử dụng ứng dụng mà không cần quan tâm đến cơ sở hạ tầng hay nền tảng bên dưới.
Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa ba mô hình:
| Cơ sở | IaaS | PaaS | SaaS |
|---|---|---|---|
| Tên viết tắt | Infrastructure as a Service | Platform as a Service | Software as a Service |
| Đối tượng sử dụng | Kiến trúc sư mạng, quản trị viên hệ thống | Nhà phát triển ứng dụng | Người dùng cuối |
| Cấp quyền | Truy cập vào máy ảo, bộ nhớ ảo, mạng ảo | Truy cập vào môi trường để phát triển ứng dụng | Truy cập vào ứng dụng đã có sẵn |
| Mô hình | Cung cấp tài nguyên máy tính ảo hóa | Cung cấp công cụ hỗ trợ phát triển ứng dụng | Lưu trữ và cung cấp phần mềm cho khách hàng |
| Hiểu biết kỹ thuật | Đòi hỏi nhiều kiến thức kỹ thuật | Cần một số kiến thức cơ bản để thiết lập | Không yêu cầu kỹ thuật, nhà cung cấp xử lý |
| Mức độ phổ biến | Phổ biến với các nhà phát triển và nghiên cứu | Phổ biến đối với các nhà phát triển ứng dụng | Phổ biến với người dùng và các công ty |
| Dịch vụ điển hình | Amazon Web Services, vCloud Express | Facebook, công cụ tìm kiếm Google | MS Office web, Facebook, Google Apps |
| Kiểm soát người dùng | Dữ liệu, hệ điều hành, thời gian chạy, phần mềm trung gian, ứng dụng | Dữ liệu ứng dụng | Dữ liệu |
Có thể thấy, cả ba dịch vụ này đều là điện toán đám mây nhưng lại hướng đến những đối tượng sử dụng khác nhau với mức độ kiểm soát và yêu cầu kỹ thuật riêng. Việc lựa chọn mô hình phù hợp cần dựa trên nhu cầu và mục đích sử dụng cụ thể của doanh nghiệp.
10. VNPT Cloud – Dịch vụ cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ uy tín
Là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ thông tin tại Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) cung cấp dịch vụ VNPT Cloud với chất lượng vượt trội. Đây là dịch vụ cung cấp máy chủ ảo trên môi trường Internet, dựa trên nền tảng công nghệ điện toán đám mây (Cloud Computing), phù hợp cho tất cả các doanh nghiệp và tổ chức có nhu cầu sử dụng dịch vụ số và chuyển đổi số.
Khách hàng khi sử dụng VNPT Cloud có thể nhận được nhiều lợi ích đáng kể:
- Tối ưu chi phí và sử dụng hiệu quả: Người dùng có thể lựa chọn gói dịch vụ theo tài nguyên và thời gian sử dụng, giúp tối ưu chi phí và tận dụng tài nguyên một cách hiệu quả.
- Quản trị hệ thống linh hoạt: Người dùng có khả năng quản trị hệ thống một cách linh hoạt, tự khởi tạo và thay đổi cấu hình máy ảo dễ dàng, góp phần nâng cao hiệu suất sử dụng.
- Đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu: Với hệ thống lưu trữ SAN (Storage Area Network), dữ liệu luôn được bảo toàn ngay cả khi hệ thống gặp sự cố.
- Bảo mật và an toàn cao: Tính bảo mật và an toàn được nâng cao thông qua việc ứng dụng các công nghệ hàng đầu.
- Hạ tầng đạt tiêu chuẩn cao: Dịch vụ được triển khai trên hạ tầng Trung tâm dữ liệu đạt tiêu chuẩn cao của VNPT.
- Hỗ trợ chuyên nghiệp: Đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, tận tình, luôn hỗ trợ khách hàng 24/7, giúp xử lý vấn đề nhanh chóng.
Với những ưu điểm này, VNPT Cloud tự tin mang đến chất lượng dịch vụ hàng đầu cho mọi khách hàng.
Kết luận
IaaS (Cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ) đóng vai trò then chốt trong điện toán đám mây, cung cấp khả năng linh hoạt vượt trội và quyền kiểm soát cao đối với tài nguyên CNTT ảo hóa. Với các tính năng như khả năng mở rộng dễ dàng, tùy chỉnh linh hoạt, khắc phục thảm họa và mô hình thanh toán dựa trên nhu cầu, IaaS trở thành lựa chọn lý tưởng cho các doanh nghiệp cần một cơ sở hạ tầng mạnh mẽ, tiết kiệm chi phí cho việc lưu trữ, phát triển ứng dụng, phân tích dữ liệu lớn và nhiều trường hợp sử dụng khác. Việc hiểu rõ IaaS và cách triển khai hiệu quả là điều cần thiết để doanh nghiệp tận dụng tối đa tiềm năng của điện toán đám mây trong kỷ nguyên số.
